Çocukların Suça Sürüklenmesi ve Uluslararası Yasal Çerçeve: Türkiye İçin Potansiyel Değişim Tartışması

İzmir’de iki polisin şehit olduğu saldırıyı ve ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapılan açıklamaları, organize suç şebekeleri, terör örgütleri ve sokak çetelerinin çocukları hedef almasının toplumsal bir sorun olduğuna işaret ediyor. Hükümet, bu konunun kronikleşmesini engellemek amacıyla adımları hızlandırma niyetinde.

Uluslararası hukuk çerçevesinde çocuk failin cezalandırılması konusunda asgari yaş sınırları farklı ülkelerde çeşitlilik gösteriyor. Örneğin:

• Fransa: 13 yaş altı için cezaya katılım sınırlı; 13-17 yaş arası çocuk mahkemelerinde eğitim odaklı cezalar uygulanıyor.
• Almanya: 14 yaş altı cezai sorumluluk yok; 14-17 yaş arası çocuk mahkemelerinde yargılanabilir; 18-21 yaşındaki bazı durumlar da çocuk mahkemesi kapsamında değerlendiriliyor.
• Hollanda: 23 yaşına kadar tüm bireyler çocuk olarak ele alınabiliyor.
• İsveç: 15 yaş cezai sorumluluk sınırı; bu yaşın altındakilere dava açılmıyor; 15-17 yaş arası gençler özel çocuk prosedürleriyle yargılanıyor.

İki ülke katı olarak ABD, tüm eyaletlerde ciddi suçlarda çocukları yetişkin mahkemelerine nakletme yetkisini taşıyor. İngiltere ise 10-13 yaşlarındaki çocuklarda cezai sorumluluk olabileceğini kabul ederken, 14-17 yaş arasındaki çocuklar için tam sorumluluk hükümlerinin geçerli olduğunu belirtir.

İndirim oranı ve cezaların yeniden yapılandırılması konusunda AK Parti tarafından üzerinde durulan modelde, 15-18 yaş arasındaki çocukların işledikleri suçlar karşısında verilen “çocuk indirimi” oranının azaltılabileceği ve bu sayede cezada artış elde edilmesinin hedeflendiği belirtiliyor. Ayrıca ceza ertelenmesi, kınama açıklamalarının geri bırakılması gibi uygulamalarda alt ve üst sınırların revize edilebileceği ifade ediliyor. Suça sürüklenen çocukların aileleri üzerinde uygulanabilecek yaptırımların da ağırlaştırılması gündemde yer alıyor.