Çocuk İhmallerinin Gölgesinde Yaşamlar: Önleme İçin Gündelik Alışkanlıklar ve Toplumsal Sorumluluklar

Türkiye’nin dört bir yanından gelen trajik çocuk ölümleri, ihmalin güncel ve kabul edilebilir bir durum olmadığını gündeme taşıyor. İstanbul’dan Erzurum’a uzanan yolculuklarda çayda boğularak hayatını kaybeden 13 yaşındaki Hüseyin Avni A.’dan, Şanlıurfa Suruç’ta sulama kanalında can veren 10 yaşındaki Ömer Demir’e, evde yalnız bırakılmanın faturasını ödeyen 3 yaşındaki Günay Bilgen’e kadar pek çok olayda ortak payda önlenebilir riskler ve denetimsizlikler görünüyor.

Bu haber Akdeniz’den Karadeniz’e, kırsaldan kente uzanan farklı yaşam biçimlerinde, ailelerin ve toplumun eksiklikleri ile güvenlik kurallarının uygulanmaması arasındaki bağlantıyı inceliyor. Peki ebeveynler, toplum ve yetkililer hangi görevleri üstlenmeli?

Tek sorumlu aile değil

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Barış Erdoğan, çocuk ölümlerinin çoğunlukla önlenebilir olduğunu vurguluyor ve tüm kesimlerin sorumluluklarını yeniden ele almamız gerektiğini söylüyor: “Çocuklar yazın havuzlarda boğuluyor, kışın soba zehirlenmeleri yaşanıyor; ev kazaları ise yıl boyunca sürüyor. Bu ölümleri kader ya da talihsizlik diye geçiştirmek kolaycılıktır. Nedeni ihmal ve denetimsizlik ile kuralların uygulanmaması olabilir.”

Erdoğan, yalnızca ailelere yüklenmesinin eksik ve adil olmadığını belirtiyor: “Kamu idaresinin ve özel sektörün de sorumlulukları var.” Pratikte otellerde cankurtaran bulunmaması, plajlarda uyarı levhalarının yetersizliği ve göletlerle baraj çevrelerinde gerekli önlemlerin alınmaması gibi konulara işaret ediyor. Ayrıca soba kullanımı ve ev güvenliği konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

NELER YAPILMALI? Erdoğan, dünya örneklerinden hareketle şu adımları öneriyor: plajlarda bayrak sistemi ile güvenlik, Fransa’da ilkokul müfredatında yüzme derslerinin zorunlu hâle getirilmesi, Japonya’da okullarda yangın tatbikatları, İskandinav ülkelerinde ev güvenliği ve soba kuralları. Türkiye’de ise yüzme eğitimi ve yangın tatbikatları ile ev güvenliği standartlarının yaygınlaştırılması gerekiyor. Ayrıca çocuklara kriz anında nasıl davranmaları gerektiğini öğretmek hayati önem taşıyor. Sobaya ve doğalgaza yönelik bilinçlendirme kampanyaları, ev kazalarını önleyecek standartların yaygınlaştırılması ile desteklenmeli. Her çocuğun güvenli bir ortamda büyümesi için gerekli eğitim ve önlemler, şimdi uygulanmaya başlanmalı.”

14 yaşındaki çoban kendisini vurdu olayında ise Kağızman’daki Demirkapı mevkiinde 14 yaşındaki Serdal P.’nin av tüfeğiyle oynarken tüfeğin ateş alması sonucu hayatını kaybettiği belirtiliyor. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı ve bu trajedi de güvenlik önlemlerinin acil gerekliliğini bir kez daha gözler önüne serdi.