Çevrimiçi Dolandırıcılık Raporu: Etkileri, Davranışlar ve Önleme Stratejileri

Güvenli olmayan çevrimiçi davranışlar, bireyleri ve ekonomiyi önemli ölçüde etkiliyor. Araştırmalara göre online dolandırıcılık mağdurlarının ortalama kaybı yaklaşık 165 dolar olarak saptanıyor; bu tür vakaların Avrupa ekonomisine yıllık zararı ise yaklaşık 9,5 milyar dolar düzeyinde görülüyor. Mağdurlar sadece maddi kayıp yaşamakla kalmıyor, aynı zamanda duygusal baskı, artan kaygı ve düşen verimlilik gibi sorunlarla da yüzleşiyorlar. Ayrıca dolandırıcılığın ardından mağdurlar ortalama 14 iş günü kaybı yaşıyor; bu süre bir aylık çalışma süresinin yaklaşık %70’ine denk geliyor.

Kullanıcı davranışları çevrimiçi dolandırıcılık riskinin artmasında kritik rol oynuyor. İçeriğin doğrulaması yapılmadan paylaşılması, doğrulama yapan kullanıcılara göre iki kat daha çok hedef alınma riskini beraberinde getiriyor (yaklaşık 43% karşı 22%). Sadece başlıkları taramak, içeriği doğrulamadan paylaşmak veya yapay zekâ ile üretilmiş içeriklere güvenmek gibi günlük alışkanlıklar, dolandırıcılar için yeni hedefler yaratıyor. Gerçek olan içeriğin yapay zekâ tarafından üretilmiş olduğunu sonradan fark eden kullanıcı oranı yüzde 44 olarak belirtiliyor. Katılımcıların üçte biri (%32) çoğu zaman yalnızca başlığı okuyarak geçiş yapıyor; her beş kişiden biri (%19) ise içeriğin doğruluğunu teyit etmeden paylaşım yapıyor.

Visa Türkiye Genel Müdürü Samile Mümin, araştırma sonuçlarını şu sözlerle özetliyor: “Yapay zekâ yaşamı kolaylaştırırken iş süreçlerini de dönüştürüyor; dolandırıcılar yapay zekâ araçlarını kullanarak insanları yanıltıyor ve çevrimiçi güveni zedeliyor. Gerçeği ayırt etmek eskisinden daha zor hâle geldi ve bunun sonucunda para, zaman ve güven kayıpları yaşanıyor. Bu nedenle şirket olarak yapay zekâ destekli inovasyona yatırım yapıyoruz, sektör ortaklarımızla iş birliğine gidiyoruz ve tüketicileri korumak için gerekli bilgi ve araçları güçlendiriyoruz. Son beş yılda yapay zekâ destekli platformların geliştirilmesi de dahil olmak üzere dolandırıcılığı önlemeye yönelik 13 milyar dolarlık yatırım yaptık. Bu yatırımlar sayesinde küresel güvenlik araçlarımızla her yıl 40 milyar doların üzerinde dolandırıcılık girişimini engelliyoruz. Örneğin, 2025 Kara Cuma döneminde, bir önceki yıla kıyasla dünya genelinde dolandırıcılık girişimlerini %144 daha erken tespit edip durdurduk. Amacımız online dolandırıcılığı gerçekleşmeden önce tespit etmek ve operasyonları sürdürmektir.”