Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Çıkış Noktaları ve Yerel Ekonomiye Olası Yansımaları

TESK Başkanı Palandöken, Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararıyla 30 büyükşehirde faaliyet gösteren basit usul mükellef esnaf ve sanatkarların 2026 yılı itibarıyla gerçek usule geçirileceğini hatırlattı. Geçişin en az 3 yıl ertelenmesi gerektiğini vurgulayan Palandöken, dijitalleşme sürecinde esnafa gerekli desteklerin sağlanması ve altyapı hazırlandığında adımların atılmasının kritik olduğunu ifade etti. Aksi halde küçük esnafın ayakta kalması zorlaşacaktır.

Yeni düzenlemenin küçük sermaye ile geçimini sağlayan milyonlarca esnaf için mali ve idari yükleri artıracağı yönündeki değerlendirmeye dikkat çekildi. Palandöken, basit usulde vergiye tabi olan esnafın düzenli defter tutma ve beyanname verme zorunluluğu ile birlikte KDV, geçici vergi ve stopaj gibi kalemlerin yükünün yükseleceğini belirtti. Bu durumun, gelirleri giderlerinden daha hızlı tüketen işletmelerin kapanma riskiyle karşı karşıya kalmasına yol açabileceğini söyledi.

Gerçek usule geçişin e-fatura ve e-defter gibi dijital uygulamaları zorunlu kılacağını hatırlatan Palandöken, esnafın büyük bir kısmının bu altyapıya erişemediğini belirtti. Yaşı ileri veya dijital okuryazarlığı sınırlı olan esnaf için uyum sürecinin zorluğu, teknolojik dönüşüme ayak uyduramayanların faaliyetlerini sürdürme ihtimalini zayıflatabilir. Bu nedenle dijitalleşme süreci için kapsamlı destek ve eğitim programlarının gerekli olduğu ifade edildi.

Yerel ekonominin vazgeçilmez unsurları arasındaki basit usul esnafı sadece ekonomik bir aktör değil, aynı zamanda sosyal yaşamın da temelini oluşturan bir unsurdur. Palandöken, mahalle bakkalı, terzi, ayakkabı tamircisi ve marangoz gibi mesleklerin yerel ekonominin aktörleri olarak sürdürülebilirliğini sürdürmesinin, istihdam ve kayıt dışılığın yönetimi açısından kritik olduğunu ifade etti. Bu geçişin ertelenmemesi halinde kayıt dışılık artışı ve sosyal dengeyi bozacak sonuçlar doğabileceği uyarısında bulundu.