Balıkesir Kuzusu Üzerine Tartışmalar: Aracılık, Maliyet ve Coğrafi İşaret

Kırmızı et sektöründe bazı temsilciler, haksız kazanç iddiasını gündeme getirirken; Balıkesir’e yönelen kuzuların taşıma maliyetleriyle mezbahalarda kesilen hayvanlardan elde edilen etin satış fiyatına nasıl yansıdığına dikkat çekti. Karaman, Konya, Niğde ve Ankara’dan Balıkesir’e getirilen kuzuların bu süreçte lojistik ve işlem maliyetleriyle fiyatın yükseldiğini savundular.

Nihat Çelik, Tarımsal Üretim ve Küçükbaş Yetiştiricileri Derneği (TÜRKYED) Genel Başkanı olarak, aracılık sorununa vurgu yaptı. Şu ifadelerle durumu özetledi: “Aracılar kuzuları belirli şehirlerden topluyor ve Balıkesir mezbahalarında kestiriyor. Buradaki kaşelenen et, başka illere dağıtılıyor. Lojistik maliyetler ve kasap ile marketlerin karları, ete ek maliyet olarak yansıtılıyor.”

Çelik, tüccarın üreticiden kuzu etini yaklaşık 550 TL karşılığında satın aldığını belirtti ve ekledi: “Aracı maliyetleri ve işletme kârlarıyla birlikte kilo fiyatı 1000 TL’ye kadar çıkıyor. Üzerine Balıkesir kuzusu unvanı ekleyerek yaklaşık 100 TL daha ekleniyor.” Tarım Bakanlığı’nın denetimleri sürerken, bazı aracılar bu durumu kendi çıkarlarına alet ediyor iddiasında bulundu.

‘Diğer illerin kuzuları nerede?’ diye sordu Çelik; Türkiye’nin küçükbaş hayvan varlığını yaklaşık 60 milyon olarak tanımladı. Balıkesir’de yaklaşık 500 bin küçükbaş hayvan bulunduğunu belirten Çelik, bunlardan 400 bininin anaç olduğunu ve yıllık olarak bu sayıdaki kuzuların İstanbul’un günlük tüketimine yetebileceğini ifade etti. “Balıkesir kuzusu satılırken diğer illerin kuzuları nerede kalıyor? Marketler ve kasaplar, mezbahanın sertifikasına bakar. Ancak Balıkesir sertifikasıyla ürünleri pahalı satmak isteyenler de mevcut.”

Coğrafi işaretli Balıkesir’de yetiştirilen kuzular, et kalitesi, lezzet ve hastalıklara dayanıklılık açısından avantajlı bulunuyor. Doğal ortamda yetiştirilmesi ve kas arası ile kas içi yağlanmanın makul seviyede olması, Balıkesir kuzusunun tercih edilmesini sağlıyor. Ayrıca, 2018 yılında Balıkesir kuzusu için coğrafi işaret tescili alındı.