Ayazmana Rampası: Optik İllüzyonla Yokuş Yukarı Görülen Yolün Gerçek Yönü

Ayazmana Mesireliği’ndeki rampada araçlar boşa alındığında adeta yokuş yukarı ilerliyormuş gibi görünür; bu durum bölgeye gelenleri uzun yıllardır şaşırtır. Ziyaretçiler, sürücülerin yaşadığı bu ilginç hareketi gözlemledikçe, bölgede kuvvetli bir “manyetik alan” söylencesi dolaşır. Fakat SDÜ Fizik Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Seyfettin Çakmak, konuya farklı bir bakış açısı getirerek bu olgunun optik illüzyondan ibaret olduğunu ifade eder.

Gözlerimizin oyununa karşılık, yolun aslında hafif bir eğime sahip iniş olduğuna işaret ediyor. Çakmak, lazerli uzunluk ölçerler kullanılarak milimetrik kot farklarının tespit edildiğini ve yolun yaklaşık 1 derece aşağıya doğru indiğini açıkladı. Etraftaki duvarlar, ağaçlar ve bordür taşlarının konumu, yolun yukarı doğru bir eğimdeymiş gibi algılanmasına neden oluyor. Bu nedenle birçok kişi tarafından hissedilen “yokuş yukarı” deneyimi, gerçek yönün aksine bir yanılsama olarak ortaya çıkıyor.

Olayı merak eden Şükrü Altuğ da mesirelik alanında bu fenomeni kendi gözleriyle görmek üzere geldi ve deneyimini şu sözlerle paylaştı: “Aracımızı gaza basmadan dahi yukarı çıkabildiğini görmek şaşırtıcı. Hatta durdurduğumuzda bile geri kaymıyor; bu gerçekten ilginç.” Altuğ, optik illüzyonlar ve benzeri açıklamaların ötesinde kendi gözlemlerinin şaşkınlığını dile getirerek, bu tür bir durumun ülkenin pek çok bölgesinde karşılaşılmasını dilediğini belirtti.

Bu olayın temel olduğunu söylediği çıkarımlar ise şu yönleri kapsıyor: Bazı görüşler optik illüzyonla açıklansa da, bazı kişiler bu tür fenomenleri yer altı suyu ya da nadiren rastlanan doğal olaylarla ilişkilendirebiliyor. Ancak Çakmak, bu olayın aslına bakıldığında bir optik yanılsama olduğunun altını tekrar çiziyor.

Aynı zamanda bölgenin kendine has konumlandırması nedeniyle çevredeki yapı elemanları yolun gerçek yönünü sık sık değiştirir. Uzunluk ölçerlerle elde edilen veriler, yolun aslında yokuş aşağı eğimli olduğunu kanıtlar niteliktedir. Sosyal medyada sıkça paylaşılan “Magnetic Hill” ya da “Electric Brae” benzeri örnekler de dünyadaki benzer göz yanılsamalarına işaret eder.