Ambrosia Poleninin Kastamonu İnebolu’da Otomatik Polen Takibi ile İzlenmesi

Kastamonu Üniversitesi, ormancılık ve tabiat turizmi alanında yürütülen polen araştırmaları kapsamında Rusya üzerinden gelen ambrosia polenini tespit etti. 2022 yılında Fen Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter’in yürütücülüğünde, doktoradan Oktay Bıyıklıoğlu ve Serhat Karabıçak ile yüksek lisans öğrencisi Derya Keleşoğlu tarafından hazırlanan proje çerçevesinde, Kastamonu’nun İnebolu ilçesine cihaz yerleştirildi. Bu sayede atmosferdeki polenler İnebolu Meslek Yüksekokulu’nun çatısında kurulan otomatik sistemle anlık olarak izlenmeye başlandı.

Türkiye’de ilk kez kullanılan otomatik polen sayım cihazı ile Kastamonu atmosferindeki polen ve spor çeşitliliği ve yoğunluğu anlık olarak kaydedildi. Elde edilen bulgular, Rusya üzerinden Türkiye’ye giriş yapan ambrosia poleninin havada tespit edildiğini gösterdi. Bu polenin insanlarda öksürük, burun akıntısı ve boğazda kaşıntı gibi semptomlara yol açtığı belirtildi.

Ambrosia kaynaklı olabileceği düşüncesi üzerine Ağustos ve Eylül aylarında polen yoğunluğunun artması beklenirken, Karabıcak şu açıklamayı yaptı: “Cihaz içinde bantlı ve yapışkan bir yapıya sahip. Atmosferdeki spor ve polenler bu şekilde yakalanıyor. İçinde Rusya’dan gelen bir polen var; ambrosia poleni. Ülkemizde yaygın olmadığını söyleyebiliriz; Düzce tarafında bir kayıt mevcut ama Kastamonu’ya yaklaşık 200 kilometre uzaklıkta. Bu polenler özellikle ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı ve gözlerde yanma gibi etkiler yaratabiliyor. Bu nedenle ambrosia poleninden kaynaklandığını düşünüyoruz.”

“Avrupa’da çokça araştırılan bir konu, Kastamonu’da ise yeni bir kayıt” diyen Karabıçek, “Atmosferde özellikle ağustos ve eylül aylarında bu polen baskın bir şekilde görülüyor. Bu polenler genellikle Rusya’dan, Kırım gibi bölgelerden geliyor ve istilacı bir tür olarak tespit ediliyor. İnsanlar için alerjik düzeyde etki gösterebiliyorlar. Amacımız atmosferdeki tozlaşmayı mevsimsellik açısından ortaya koymak; özellikle nisan, mayıs ve haziran dönemlerinde polen salımı yüksek.” şeklinde konuştu. Veriler laboratuvar ortamında doğrulandıktan sonra web sitesinde halka açık biçimde paylaşılıyor. Karabıcak, “Laboratuvarda mikroskop incelemesiyle polenleri doğruluyoruz ve otomatik cihazımızdan aldığımız verilerin doğruluk payını ölçüyoruz. Veriler saatlik olarak güncellenip web sitemizde ağaç, çim, küf ve ot/çalı polenleri olarak erişime sunuluyor.” dedi.

• Yayınlanma Şekli: Ölçülen veriler laboratuvar doğrulamasıyla desteklenip üniversite web sitesinde herkese açık olarak paylaşılıyor.
• Gözlemlenen Saatler: Polen çeşitliliği ve yoğunluğu saatlik olarak güncelleniyor.