Ağustos Dış Ticaret Verileri: İhracat ve İthalatta Yeni Trendler ve Enerji-Altın Dış Ticaretinin Gölgesinde Gelişmeler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle açıklanan geçici ağustos ayı dış ticaret verileri, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamındaki hareketleri gösteriyor. Ağustos ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %1,2 azalarak 21 milyar 729 milyon dolar seviyesine geriledi. Buna karşılık ithalatta %3,9 düşüşle 25 milyar 940 milyon dolar kaydedildi. Dış ticaret açığı ise yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında %15,8 azalarak 4 milyar 211 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İhracatın ithalatı karşılama oranı, Ağustos 2024’te %81,5 iken bu yılın aynı ayında %83,8 olarak belirlendi. Böylece dış ticaret göstergeleri geçen yılın rakamlarından hafifçe ileriye dönük iyileşme sinyalleri gösterdi. Ocak-ağustos dönemi için bakıldığında dış ticaret açığı %9,7 artışla 60 milyar 140 milyon dolar, ihracat %4,3 artışla 178 milyar 18 milyon dolar, ithalat ise %5,6 yükselişle 238 milyar 159 milyon dolar olarak kaydedildi.

Enerji ve altın hariç dış ticaret verileri enerji ürünü ve parasal olmayan altın hariç tutulduğunda, ağustosta ihracat %0,9 artışla 20 milyar 301 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat %2,2 geriledi ve 19 milyar 963 milyon dolara indi. Bu kalemler hariç dış ticaret fazlası 338 milyon dolar olarak kayda geçti. Dış ticaret hacmi ise %0,6 azalarak 40 milyar 264 milyon dolar oldu. Enerji ve altın hariç ihracat-ithalat dengesi ise %101,7 ile fazlaya işaret etti.

İhracatta imalat sanayinin payı Ağustos ayında imalat sanayinin ihracattaki payı %94,9 olarak saptandı; tarım-ormancılık-balıkçılık %2,7, madencilik ve taş ocakçılığı %1,6 pay aldı. Yılın ilk sekiz ayında ise imalat sanayinin payı %94,5; tarım-ormancılık-balıkçılık %3,3, madencilik ve taş ocakçılığı %1,6 olarak belirlendi.

İthalatta ara mallarının payı ağustosta %68,3, sermaye mallarının payı %14,9 ve tüketim mallarının payı %16,5 olarak hesaplandı. Yılın ilk sekiz ayında ise ara mallarının payı %68,9, tüketim mallarının payı %16,4 ve sermaye mallarının payı %14,4 oldu.

Ülkeler bazında dış ticaret Ağustosta ihracatta Almanya ilk sırayı alırken 1 milyar 773 milyon dolarla listenin başında yer aldı. Bunu ABD (1 milyar 276 milyon), Birleşik Krallık (1 milyar 150 milyon), İtalya (979 milyon) ve Irak (978 milyon) izledi. İlk 5 ülkeye yapılan toplam ihracat, toplam ihracatın %28,3’ünü oluşturdu. Ocak-ağustos döneminde ise Almanya 14 milyar 651 milyon dolar ile zirvede; onu Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Irak takip etti. İthalatta ise Çin ilk sırada oldu (3 milyar 899 milyon dolar), onu Rusya, Almanya, ABD ve İtalya izledi.

Özel Ticaret Sistemi açısından Ağustos ayında ihracat %1,4 düşüşle 19 milyar 556 milyon dolar, ithalat ise %2,7 azalışla 24 milyar 608 milyon dolar olarak kayda geçti. Dış ticaret açığı %7,3 azalarak 5 milyar 52 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ağustos 2024’te %78,4 iken bu yılın aynı ayında %79,5’e yükseldi. Ocak-ağustos döneminde özel ticaret sistemiyle ihracat %4,6 artışla 161 milyar 509 milyon dolar, ithalat %6,2 artışla 222 milyar 767 milyon dolar olarak gerçekleşti; dış ticaret açığı %10,4 artışla 61 milyar 257 milyon dolara çıktı. Karşılama oranı ise %72,5 olarak kaydedildi.

Not: Veriler, mevsimsel ve takvim etkileriyle birlikte değerlendirilerek ülkenin dış ticaret dinamiklerini özetlemektedir. İstatistikler, enerji ve altın dışı kalemler üzerinden incelenmiş olup, yüksek teknoloji ve imalat paylarına dair detaylar da raporda yer alır.