Adana Mandalina Hasadında Dondan Zarar ve Piyasa Dalgası: Raf Ömrü Düşen Ürünler ve İç Piyasa Daralması

Adana, Türkiye narenciye üretiminin önemli bir kısmını karşılayan kent olarak, yaklaşık 383 bin dönüm alanda mandalina üretimini sürdürüyor. Bu yıl Çukurova’da görülen zirai dondular bazı çeşitleri olumsuz etkiledi; ancak okitsu, mihowase, early ve primasol cinsleri erkenci mandalina olarak zarar görmeden hasat edildi. Dönüm başına ortalama 4–6 tonluk verim elde edilirken, ilk hasat dönemlerinde ürünün kilosu bahçede 8–15 lira arasında alıcı buldu.

Grevin etkisiyle mandalinalar dalında kaldı ve bu durum erken hasat dönemlerinde fiyatlar üzerinde baskı yarattı. İşçiler 9 gün boyunca işe çıkmayınca meyve gecikti; meyvenin raf ömrü tükenmeye başlarken dış pazara gidilemedi, iç piyasada ise tüketim öne çıktı. Sadece bazı iyi kalite mandalinalar hâlâ ihracata yönlendirilebiliyor. Şu anda mandalina fiyatları dalında 3–5 liraya kadar geriledi.

İhlas Haber Ajansı’na konuşan Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “9 gün çalışılmaması meyvenin bu zamana kalmaması gerektiğini gösterdi. Raf ömrü doldu ve dış piyasaya çıkamıyor; iç piyasada ise talep karşılanıyor. İlk hasatta kilosu 15 liraya kadar yükselen mandalinalar şu anda 3–5 liradan alıcı buluyor” diye ifade etti.

Çiftçinin tek para kazanabileceği ürünün mandalina olduğuna dikkat çeken Doğan, zirai dondan en fazla etkilenen ürünlerin mandalina olmadığını belirtti. “Zirai dondan bazı cinsler etkilenmedi; soğuk havalar nedeniyle verimde artış yaşanan türler de mevcut. Kesimler zamanında yapılmazsa meyveler ağaçta kalıyor ve bu da gelecek için kayıp demek. Ekim sonu itibarıyla hasat tamamlanmalıydı; fakat şu an Kasım ortasına geldik ve süreç devam ediyor.”

Yüzde 10–20 oranında ürün dalda kalacak ifadesiyle Doğan, Hatay ve Adana’daki mandalinaların dalında kalma ihtimalini şu sözlerle açıkladı: “Mandalina bolluğu nedeniyle ağaçta kalacak ürün oranı %10–20 civarında olabilir. Zamanında kesilseydi bu meyveler ağaçta yok olurdu; milli ekonomi ve çiftçi açısından zarar ortaya çıktı.”