AB’nin Google’a Yönelik DMA Soruşturması: Yayıncı Gelirleri ve Adil Erişim Üzerindeki Endişeler

Avrupa Birliği (AB), Google’a karşı Dijital Pazarlar Yasası (DMA) kapsamındaki yükümlülüklerini incelemek üzere yeni bir soruşturma başlattı. Söz konusu inceleme, Google’ın arama sonuçlarında bazı haber sitelerinin konumunun olumsuz etkilenip etkilenmediğini belirlemek amacıyla yürütülüyor. Komisyon, Google’ın tahmini itibarı zedeleyen veya sponsorlu içeriklerle ticari ortaklarla yapılan iş birlikleri nedeniyle haber sitelerinin arama sonuçlarında geri plana itildiğine dair bulgulara odaklanıyor. Bunlar, yayıncıların iş modellerini, yenilikçi çözümleri benimseme yönündeki çabalarını ve içerik sağlayıcılarıyla olan ilişkilerini nasıl etkiliyor, sorusunu gündeme getiriyor.

Kaygılarımız var şeklinde açıklanan süreç, AB’nin dijital platformlarda faaliyet gösteren şirketlere yönelik sıkı kurallarını hatırlatıyor. Cezalarla sonuçlanabilecek bu inceleme, Google’ın uygulamalarının adil ve makul bir şekilde değerlendirilmesini hedefliyor. Google Arama Baş Bilimcisi Pandu Nayak, blog yazısında bu soruşturmanın kötü niyetli aktörleri ödüllendirme ve arama sonuçlarının kalitesini düşürme riski taşıdığına dikkat çekti. AB rekabet yetkilileri de yayıncıların gelir kayıplarının önüne geçilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Komisyon, bu incelemeyi yaklaşık 12 ay içinde sonuçlandırmayı planlıyor.

Cezadan kaçma hamlesi olarak nitelendirilen süreçte, AB geçtiğimiz Eylül ayında dijital reklamcılık alanında Google’a 2,95 milyar euro tutarında bir yaptırım uyguladı. Şirket bu cezayı takip eden dönemde reklam hizmetlerinde değişiklikler önermekle yetinmeyip, yayıncıların farklı teklifleri yönetmesini kolaylaştıracak tedbirleri de sunmuştu. AB, sunulan bu tedbirleri yakından değerlendirerek Google’ın kendi hizmetlerini ayrıcalıklı kılan uygulamalarını sonlandırıp sonlandırmadığını denetleyecek. Soruşturma sadece DMA çerçevesiyle sınırlı kalmayıp, Android işletim sistemi ve Google Play gibi platformlarda da farklı incelemeler yürütülüyor. Önceki yıllarda Android nedeniyle 4,1 milyar euro ve karşılaştırma sitesi uygulamaları nedeniyle 2,4 milyar euro’luk cezalar da söz konusu olmuştu. AB, dijital pazarlarda rekabeti güçlendirme amacıyla teknoloji devlerini yakından izlemeye devam ediyor.

Trump tehdit etmişti adlı bir bağlamda da gündeme gelen soruşturma, ABD Başkanı Donald Trump’ın ülke dışı yaptırımlarıyla ilgili yeni tehditlerle ilişkilendirilse de başlatıldı. Trump, geçen yılki cezaya yanıt olarak AB’ye yönelik ek tarifelerle baskı kurmayı sürdürmüş durumda.

Gelirin yüzde 10’u ceza endişesi, Google’ın spam önleme politikalarının içerik üreticilerinin gelirlerini nasıl etkilediğine işaret ediyor. Reklam gelirlerinde azalma ve kullanıcıların video ile alternatif içeriklere yönelme eğilimi, yayıncılar için kritik bir sorun olarak öne çıkıyor. Google ise kullanıcıları düşük kaliteli içerikten korumak ve kötü niyetli aktörlerin avantajını önlemek amacıyla bu politikayı savunuyor. Komisyon, soruşturmayı tamamladığında DMA ihlali saptanırsa küresel ciroların yüzde 10’a, tekrarlanan ihlallerde ise yüzde 20’ye varan cezalar uygulanabileceğini belirtiyor. Geçen yıl Google yaklaşık 103 milyar dolar gelir açıklamıştı; bu durumda ilgili cezaların milyarlarca doları bulması muhtemel görünüyor.

İspanya da reklamları soruşturuyor başlığı altında ise CNMC adlı rekabet kurumu, Google’ın dijital reklam pazarındaki uygulamalarını inceleyerek rekabet ihlali iddiasını soruşturuyor. Kurum, Google’ın reklam verileriyle ilgili paylaşım politikalarını sınırlı seviyede tutarak rekabeti engellediğini ve kendi teknolojilerini avantajlı konuma taşıyarak yayıncıların elde ettiği reklam gelirlerini düşürdüğünü ileri sürüyor. Soruşturmanın süresi 18 ay olarak belirlenmiş olup, Google’a milyonlarca euroluk cezalar veya yükümlülükler getirebileceği öne sürülüyor.