Altın, yüzyıllardır değerini koruyan, hem yatırım hem de takı amaçlı kullanılan en kıymetli metallerden biridir. Ancak altına olan bu yoğun ilgi, sahtecilik vakalarını da beraberinde getiriyor. Sahte altın, hem maddi kayıplara hem de güven sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, altın alırken dikkatli olmak ve sahte altını tespit edebilmek büyük önem taşır.
Bu yazıda, sahte altın nasıl anlaşılır, nelere dikkat edilmeli, evde yapılabilecek testler, profesyonel kontrol yöntemleri ve güvenli alışveriş ipuçları gibi başlıkları detaylı şekilde ele alacağız.
Sahte Altının Belirtileri Nelerdir?
Sahte altınlar genellikle altın görünümlü başka metallerin altınla kaplanması ya da altın içeriği düşük alaşımlardan yapılmasıyla üretilir. Dikkatli bir göz ve bazı basit testlerle ayırt edilebilir.
1. Renk ve Parlaklık
- Gerçek altın parlak ve sıcak sarı tonludur.
- Sahte altınlar genellikle fazla parlak veya solgun renklidir.
- Aşırı sarı veya turuncu tonlar da şüphe uyandırmalıdır.
2. Damga (Ayar ve Mühür) Kontrolü
- Gerçek altınlarda genellikle iç yüzeyde ayar damgası bulunur: 24K, 22K, 18K, 14K gibi.
- Ayrıca “G”, “TSE”, “916”, “750” gibi işaretler de güven verici olabilir.
- Sahte altınlarda bu damgalar olmayabilir ya da silik, hatalı basılmış olabilir.
3. Mıknatıs Testi
- Altın manyetik değildir.
- Eğer altın parçası mıknatısa çekiliyorsa, içeriğinde demir, nikel veya başka metaller olabilir.
Evde Yapılabilecek Sahte Altın Testleri
1. Seramik Testi
- Düz, sırsız bir beyaz seramik tabak üzerine altını hafifçe sürtün.
- Gerçek altın sarı bir iz, sahte altın ise siyah veya gri bir iz bırakır.
2. Sirke (Asit) Testi
- Altının küçük bir bölümüne birkaç damla beyaz sirke damlatın.
- Gerçek altın etkilenmez, sahte altın kararabilir veya renk değiştirebilir.
3. Yoğunluk Testi (Su Testi)
- Bir ölçü kabına su koyun ve altını içine bırakın.
- Gerçek altın yoğundur ve hızla dibe çöker.
- Aynı zamanda altının hacmini ölçüp kütlesini bölerek yaklaşık yoğunluk da bulunabilir (gerçek altın: 19.3 g/cm³).
Profesyonel Altın Test Yöntemleri
1. Kuyumcuda Asit Testi
- Kuyumcular özel altın test kitleri ile farklı ayarlara uygun asit solüsyonları kullanarak altının saflığını test eder.
- Asit, altının ayarına göre tepki verir veya vermez.
2. X-Ray Spektrometresi (XRF)
- Temassız ve hızlı bir yöntemdir.
- Altının içeriği % olarak net şekilde analiz edilir.
- Kuyumcular ve rafinerilerde kullanılır.
3. Ultrasonik Yoğunluk Ölçüm Cihazları
- Altının iç yapısına kadar bakabilir.
- Altın kaplama ürünleri kolaylıkla ortaya çıkarır.
Altın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Yetkili ve Güvenilir Kuyumculardan Alın: Belgeli, faturalı ve TSE damgalı ürünler tercih edin.
- Fatura Talep Edin: Faturalı ürünler hem iade hem garanti açısından avantajlıdır.
- Ayar Belgesi veya Sertifika İsteyin: Özellikle gram altın veya ziynet altınlar için önemlidir.
- Piyasa Fiyatını Takip Edin: Çok düşük fiyatlı “fırsat” ilanları genellikle sahte ürün içerir.
- Dijital Platformlarda Dikkatli Olun: İnternetten altın alırken sadece resmi banka, rafineri veya kurumsal kuyumcu sitelerini tercih edin.
Bilinçli Al, Güvenli Yatır
Altın alırken dikkatli olmak ve sahte altınla karşılaşmamak için hem fiziksel hem kimyasal testlerden haberdar olmak gerekir. Renk, damga, mıknatıs gibi basit kontrollerle ilk değerlendirme yapılabilirken, kesin sonuç için profesyonel cihazlarla test önerilir.
En önemlisi, altını daima güvenilir kaynaklardan almak ve belge talep etmektir. Unutmayın, altın değerli bir yatırım aracıdır ve küçük bir hata büyük bir kayba neden olabilir. Bu yüzden bilinçli tüketici olmak altın kadar değerlidir.