60 ton toprak, 1 can kaybı, 64 tahliye! Ölüm duvarı yeniden inşa edildi: deprem güvenliği ve dayanıklı yapıların öyküsü.
Çayeli ilçesi Eskipazar Mahallesi’nde 18 Kasım 2024’te etkili olan sağanak yağış ve sel, heyelana yol açtı. Kısa sürede metrekareye 120 kilogramı düşen yağışın ardından yamaçtan kopan yaklaşık 60 tonluk toprak kütlesi, çevresindeki istinat duvarını yerinden sökerek bir apartmanın giriş katındaki daireye doldu; evde uyurken toprak altında kalan Yakup Ali Bayraktar (35) hayatını kaybetti ve 4 kişi hafif yaralandı.
Çevredeki riskli 64 dairede yaşayanlar tahliye edildi ve AFAD, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) ile Çayeli Belediyesi olay yerine yöneldi. Yaklaşık 9 aylık çalışmaların ardından heyelanlı yamaçta drenaj ve betonlama çalışmalarının uygulanmasıyla su akışı kontrol altına alındı; sonuç olarak heyelan riski büyük ölçüde hafifledi. Rapor kapsamında mühendislik ömrünü tamamladığı tespit edilen istinat duvarı yenilenerek uzmanların önerileri doğrultusunda yeniden inşa edildi. Taşınanlar, alınan önlemler sonrası evlerine geri döndü.
“İnce, titiz, teknik bir çalışma yaptık” diyen Çayeli Belediye Başkanı İsmail Hakkı Çiftçi, bölgenin coğrafi yapısı ve iklim koşulları nedeniyle hızlı hareket etmenin mümkün olmadığını belirtti. “Mevsimin yağışlı olması ve arazinin dikliği nedeniyle sel ve heyelan riskinin yüksek olduğuna işaret eden başkan, kış öncesi toprağa müdahale etmenin daha büyük bir faciayı tetikleyebileceğini öngörerek önlemleri hayata geçirdi. RTEÜ ve üniversite hocalarının proje desteğiyle yürütülen çalışmalar, bölgenin dar ve dik arazi yapısına uygun planlandı.
“Güçlü bir düzenleme yapıldı” diyen Çiftçi, bölgede %70’in üzerinde eğime sahip bir yamaç için iş makinesinin çalışabileceği zemin olmadığını vurguladı. “Üst kısımda da heyelan riski olan alanlar var; sürekli yağmur, kısa süreli açılan hava pilleriyle devam eden yağışlar bu riskleri artırıyor” ifadesini kullanarak, riskleri kalıcı olarak azaltmayı amaçlayan ikinci aşama çalışmalarına işaret etti. Önümüzdeki süreçte mevcut riskleri tamamen ortadan kaldırmayı hedefleyen, daha güçlü ve sürdürülebilir bir düzenleme planlandığı kaydedildi.