18 yıl sonra konuştu: Felçli hastaya yapay zeka destekli beyin implantı yapıldı

Kanada’nın Saskatchewan bölgesinde öğretmenlik yapan Johnson, 2005 yılında geçirdiği felç sonrası “kilitli kalma sendromu” adı verilen, kişinin bilinci açık olmasına rağmen konuşamayıp hareket edemediği nadir bir hastalıkla yaşamını sürdürüyor. Uzun süre boyunca yalnızca göz hareketlerini takip eden bir sistemle iletişim kuran Johnson’a, yapay zeka destekli bir beyin implantı takıldı. Bu sayede artık neredeyse gerçek zamanlı olarak konuşabiliyor.

Kaliforniya Üniversitesi Berkeley ve San Francisco’daki araştırmacılar tarafından yürütülen klinik denemede, beynin konuşma üretiminden sorumlu bölgesine yerleştirilen implant, hasta konuşmaya çalıştığında oluşan sinyalleri algılıyor. Bu sinyaller, bağlı bir bilgisayara iletilerek yapay zekâ tarafından metne, sese veya mimiklere dönüştürülüyor. Başlangıçta 8 saniyelik bir gecikmeyle çalışan sistem, 2025 yılında yapılan güncelleme ile birlikte yalnızca 1 saniyede yanıt verebilecek hâle getirildi.

Deneyin daha kişisel kılınması için araştırmacılar, Johnson’ın 2004 yılındaki düğün konuşmasından alınan ses kayıtlarını kullanarak kendi sesini yeniden yarattı. Ayrıca seçtiği dijital avatar, yüz ifadelerini de taklit edebiliyor. Gelecekte kablosuz implantlar ve fotogerçekçi avatarlar ile bu teknolojinin günlük kullanıma girmesi hedefleniyor. Bu nedenle Johnson’un geçirdiği süreç ve işleyiş, “önemli bir dönüm noktası” olarak görülüyor.

Johnson, deneyin hayatını değiştirdiğini belirterek, “Hastaların beni görüp hayatlarının bitmediğini anlamalarını istiyorum,” diye konuşuyor. Bu ilerleme, felç, ALS veya travma nedeniyle konuşma yetisini kaybeden birçok kişi için umut ışığı olabilir.